Kendi kendine terapi kitaplarının nasıl okunması gerektiğine dair bir video ve yazıyı geçen haftalarda sizlerle paylaşmıştım. Beraberinde birkaç kitap önerim de olmuştu ancak bunları sınıflandırmak ya da detaylı inceleme gibi bir yol izlememiştim. Ancak sonrasında sitemde arananlara baktığımda en çok arananlardan birinin ‘depresyondan çıkmak için kitap’ olduğunu gördüm. Hal böyle olunca kendi kendine yardım serisinde depresyon konusu ile devam etmeye karar verdim. Bu yazıda da depresyon konusunda sizlere yardımcı olabilecek 3 kitabı kısaca inceleyeceğim.
Kısaca Depresyon’u Tanıyalım
Depresyonun kriterleri nedir ne değildir ona geçmeden önce birkaç meseleye açıklık getirmekte fayda var. Öncelikle tanı koymak bir ruh sağlığı uzmanının yapabileceği bir şeydir. Bu nedenle kesinlikle kendi kendinize tanı koymanızı önermem. Aşağıda bahsedeceğim ve daha önce de bahsettiğim bu kriterlerin kendinize tanı koymanız için değil muhtemel sorunlarınız konusunda fikir sahibi olmanıza yardımcı olmak için olduğunu bilmenizi isterim.
Bir diğer konu da kendi kendine yardım kitaplarının doğru bir şekilde okunması hususu. Kendine yardım kitaplarını okurken roman okur gibi yapmamak gerekiyor. Bu kitaplardan en iyi şekilde faydalanabilmek adına belli bir okuma yöntemimizin olması gerekiyor. Bu nedenle bu kitapları okumadan önce “Bibliyoterapi Nedir? Kendine Yardım Kitaplarını Nasıl Okumalı?” yazısına/videosuna göz atmanızı öneririm.
Şimdi gelelim depresyonun belirtilerine ve tanı kriterlerine… Bir kişiye depresyonda diyebilmek için kişide ardışık iki hafta boyunca, neredeyse her gün ve günün tamamına hakim olacak şekilde ortaya çıkan aşağıdaki belirtilerden en az 5 tanesinin bulunması gerekir. Ayrıca bu beş kriterden en az bir tanesi ilk iki kriterden (çökkün duygudurum, istek kaybı/zevk alamama) birini içermeli.
Çökkün Duygurum
İstek Kaybı/Zevk Alamama
Enerji Kaybı/Yorgunluk
Özsaygı ve özgüvenin azalması/Suçluluk Duygusu
Durgunluk, Az Konuşma, Az hareket etme
Dikkati Toparlamada Güçlük, Odaklanamama, Unutkanlık
Uyku Bozukluğu
İştahta Bozulma
İntihar, Ölüm Düşünceleri
Bedensel şikayetler, sebepsiz ağrılar, cinsel istekte azalma gibi diğer belirtiler
Depresyonla Baş Etmek için 3 Kitap
Depresyon kriterlerinden bahsettikten sonra depresif durumda olanlara destek sağlamak ve depresyonu çözmek amacıyla yazılmış 3 kitaptan bahsetmek istiyorum. Bu kitaplar kendi kendine yardım amacıyla yazılmış ve alanında uzman olanlar tarafından yazılmış kitaplar. Sözü çok uzatmadan kitapları listeleyelim ve incelemeye başlayalım: (1) Depresyondan Çıkış Yolu-Hakan Türkçapar, (2) İyi Hissetmek-David Burns, (3) Depresyon-Fuat Torun.
1. Depresyondan Çıkış Yolu-Hakan Türkçapar
Bu kitabı daha önce incelemiştim o nedenle çok fazla burada detaylandırmak yersiz olabilir. Bu link üzerinden kitabın incelemesine bakabilirsiniz. Depresyondan Çıkış Yolu kitabı da çok yeni çıktı ve benim içerik olarak beğendiğim bir kitap oldu. Yaklaşık 200 sayfa civarında bir kitap.
2. İyi Hissetmek-David Burns
David Burns’e ait İyi Hissetmek kitabı kendi kendine yardım kitapları arasında tahminimce en çok bilinen ve en çok satılanı. Depresyonu ve kendi kendine ilaçsız bir şekilde depresyon ile baş etmeyi fazlasıyla detaylı bir şekilde anlatmış. Yaklaşık 400 sayfalık bir kitap ve oldukça detaylı. Yine diğer iki kitap gibi bunda da pek çok uygulama ve alıştırma formu mevcut.
3. Depresyon-Fuat Torun
Fuat Torun’un psikonet yayınlarından çıkan kitabı yaklaşık 100 sayfalık bir kitap. Diğer iki kitap gibi bu kitapta da depresyon nedir ne değildir kısaca anlatıldıktan sonra depresyon tedavisinde kullanılan yöntemlerin kendi başına nasıl uygulanabileceğinden bahsediyor. Yine kitap içerisinde pek çok uygulama formu da verilmiş. Bu nedenle bence hem genel olarak iyi bir şekilde depresyonu ve depresyon tedavisini ele almış hem de kısa ve öz bir şekilde anlatmış.
Peki Depresyon için Bu Kitaplardan Hangisini Okuyalım?
Kitapların tamamı Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT) temelli yazılmış kitaplar. İçerik olarak da üç aşağı beş yukarı benzer teknikler ve benzer bakış açılarına sahip. Her kitapta depresyon nedir, depresyonu başlatan ve sürdüren nedenler nelerdir açıklanmış. Depresyonla baş etmek üzere uygulamalara yer verilmiş. Aynı zamanda kitapların yazarları da zaten alanında uzman kişilerce yazılmış. Dolayısıyla hepsi de rahatlıkla okunabilir. Beraberinde her kitap için benim tespit edebildiğim birkaç kriterden bahsetmek istiyorum. Böylece seçerken hangi kitabı okumak istediğinize daha rahat karar verebilirsiniz.
Bir detayı tekrar tekrar vurgulamakta fayda var kendi kendine terapi kitapları klinik düzeye ulaşmamış sorunlar için fayda sağlayabilir. Klinik düzeye ulaşmış ve uzmanla görüşmeyi gerektiren durumlarda mutlaka bir uzmandan destek alınmalıdır. Kitaplar ancak destek olarak okunabilir öyle bir durumda. Bu konuda ücretsiz destek alabileceğiniz bir kurumu da şu linkte detaylıca anlatmıştım bakabilirsiniz. Şimdi kitaplara geçelim.
Öncelikle kitaplar arasında bir ayrım yaparken sayfa sayısı bence önemli bir kriter. Evet bu biraz garip gelebilir ama depresyonun doğasına biraz yakından bakınca daha anlaşılır hale gelecektir. Çünkü depresyon; kişinin enerjisini, motivasyonunu, isteğini inanılmaz derecede düşürebilen bir durum. Hal böyle olunca da bazen kalkıp duş almak, kahvaltı etmek, hatta su içmek gibi günlük rutin şeyleri bile yapmaya enerji bulamayan biri için oturup 500 sayfalık bir kitabı okumak zor olabilir. Böyle bir bakış açısından da şu sonucu çıkarabiliriz diye düşünüyorum: Eğer enerjinizi düşük hissediyorsanız Fuat Torun’a ait olan Depresyon kitabını okumak daha faydalı olabilir.
İkinci olarak daha güncel yazılmış ve biraz daha detaylı bir kitap olsun derseniz o zaman Hakan Türkçapar’a ait olan Depresyondan Çıkış Yolu kitabını tavsiye edebilirim. Aslında benim de bu üç kitaptan en başarılı bulduğum kitap bu kitap. Çünkü ne çok uzun ne de çok kısa yazılmış bir kitap. Tam tadında, ye terli ve dengeli bir kendine yardım rehberi olmuş.
İyi Hissetmek kitabı ise bence gerçekten depresif ve düşük enerjili hissettiğiniz bir dönemde iseniz ilk aşamada sizi yorabilecek yarıda bırakmanıza neden olabilecek bir kitap. Bence bu kitap kesinlikle okunması gereken güzel bir eser. Ancak okuduğunuz dönem bence daha doğru seçilmeli. Özellikle kitapta sadece depresyon için değil genel iyilik hali için de pek çok ipucunu bulabilirsiniz.
Bonus: Depresyon-Klinik Uygulamada Bilişsel Davranışçı Terapi Kitabı
Bu yazıda kısaca depresyon nedir ve depresyon ile baş etmede bize destek olabilecek üç kendi kendine yardım kitabından ve bunları seçerken hangi kriterlere dikkat edebiliriz bunlardan bahsettim. Ancak ek olarak bahsedeceğim kitap ise bir kendi kendine yardım kitabı değil, alanda çalışan profesyonellere yönelik yazılmış ve depresyonun bilişsel davranışçı tedavisini anlatan bir kitap (Depresyon:Klinik Uygulamada Bilişsel Davranışçı Terapi-M. Hakan Türkçapar). Dolayısıyla bu kitabı BDT çalışan ve depresyon tedavisi hakkında daha detaylı bilgi sahibi olmak isteyen porfesyonellere mutlaka tavsiye ederim.
Umarım faydalanabildiğiniz bir yazı/video olmuştur. Görüş ve önerilerinizi bana sosyal ağlar üzerinden her zaman iletebilirsiniz. Başka bir yazıda görüşmek üzere.